آلدوس هاکسلی از بزرگترین منتقدان اجتماعی در قرن بیستم است. او در مشهورترین رمانش، در “دنیای قشنگ نو” که نخستین بار در سال ۱۹۳۲ انتشار پیدا کرد، طرحی از یک جامعه ماشینی در جهانی غارت‌شده به‌دست می‌دهد که در آن انسان‌ها از غرایز طبیعی‌‌شان و از طبیعت دور افتاده‌اند، اما به‌ازای آن در رفاه زندگی می‌کنند.

در یکی از گونه‌های ادبیات پهلوانی در خاورمیانه که در ادبیات شفاهی ریشه دارد، مردی که از خصائل پهلوانی مانند جوانمردی و بی‌باکی و چیره‌دستی و اندکی هم دغل‌کاری بی‌بهره نمانده، وصف زنی را می‌شنوند و ندیده و نشناخته دل به او می‌سپرد و به قصد یافتن او و رسیدن به وصالش سر به بیابان‌های بی‌آب و علف می‌گذارد؛ خطرات بسیاری را از سر می‌گذراند و در نهایت به جای وصال آن زن، از حکمت و معرفت برخوردار می‌شود و به خدا می‌رسد.

  جوانی یوهان ولفگانگ فن گوته مصادف بود با مقطعی از تاریخ ادبیات آلمان که از آن به‌عنوان دوران «تهاجم و طوفان» ( Drang und Sturm) یاد می‌کنند. آثاری که گوته در جوانی پدید آورد به این دوران تعلق دارد. اما آثاری که بعدها نوشت و از جمله نمایشنامه‌ی معروف او «فاوست» دوران درخشانی را رقم زد که به دوران «کلاسیک در وایمر» معروف است. اهمیت گوته هم در به‌وجود آوردن همین دوران ادبی در تاریخ ادبیات آلمان است.

  هاینریش هاینه، شاعر نامدار آلمانی‌زبان یک شاعر انقلابی بود. او زبان گزنده‌ و روح عاشقی داشت و در زمانه‌ای به سر می‌برد که نخستین انقلاب صنعتی در جهان روی داده بود، طبقه‌ی کارگر در اروپا تازه پیدا شده بود و دستاوردهای انقلاب فرانسه و دوران روشنگری در گستره‌ی مغرب‌زمین سیر اندیشه و فرهنگ را متحول می‌کرد.

نویسنده‌ای ماندگار است که اثر او دستاوردی برای ادبیات جهان داشته باشد. اهمیت بوکاچیو در این است که در شاهکارش، «دکامرون» با واقع‌گرایی‌ئی که تا آن زمان در ادبیات جهان سابقه نداشت و با طنز لایه‌های گوناگون اجتماعی در ایتالیای آن زمان را به بهترین وجهی نشان می‌دهد. بوکاچیو آورنده‌ی «نوول» به‌عنوان یک گونه‌ی ادبی در داستان‌نویسی جهان است. به عبارت دیگر «دکامرون» نخستین نوولی‌ست که در جهان نوشته و منتشر شده است.

نویسنده‌ای ماندگار است که اثر او دستاوردی برای ادبیات جهان داشته باشد. اهمیت دانته در این است که او برای نخستین بار تجارب زندگی شخصی‌اش را با رویدادهای ادبی و سیاسی ایتالیا در قرون وسطی درآمیخت. تا پیش از دانته، هنوز هیچ نویسنده‌ای زندگی روزانه و سرگذشت خود را موضوع منظومه‌های حماسی یا تراژیک نکرده بود. دانته نخستین شاعر جهان است که خودش را روی صحنه می‌آورد. دانته در آثارش به شکل قهرمانی دردمند، عاشق‌پیشه و سرگردان ظاهر می‌شود. مهم‌ترین اثر دانته «کمدی الهی» نام دارد.