رمان «سفرکرده‌ها» انتشارات پیام در آلمان به تازگی منتشر کرده است. وقایع این رمان در فاصله تابستان تا پاییز ۱۳۳۲ بعد از کودتای ۲۸ مرداد در خانواده یک نماینده مجلس شورای ملی و از دریچه چشم و از درون ذهن اعضای خانواده او و یک زن آلمانی که به ایران سفر کرده اتفاق می‌افتد. بیگانگی، از خودبیگانگی، سرخوردگیهای اجتماعی، تبعیض و خودفریبی مجموعه‌ای از وقایع را رقم می‌زند که حاصلی جز ویرانگری ندارد. به یک معنا فصلی از تاریخ ایران از درون یک خانواده و در ماجراهایی که مستقیماً به کودتا ربط ندارد روایت می‌شود با این امید که زوال یک خانواده و شکل‌گیری خشونت و وضع ویژه عاطفی انسان‌ها در چنین بحران‌هایی را درک کنیم. رضا علامه‌زاده، نویسنده و سینماگر درباره این رمان می‌نویسد:
ادامه۵ نکته درباره رمان تاریخی «سفرکرده‌ها» نوشته حسین نوش‌آذر
31 خرداد 1399رمان «سفرکرده‌ها» انتشارات پیام در آلمان به تازگی منتشر کرده است. وقایع این رمان در فاصله تابستان تا پاییز ۱۳۳۲ بعد از کودتای ۲۸ مرداد در خانواده یک نماینده مجلس شورای ملی و از دریچه چشم و از درون ذهن اعضای خانواده او و یک زن آلمانی که به ایران سفر کرده اتفاق می‌افتد. بیگانگی، از خودبیگانگی، سرخوردگیهای اجتماعی، تبعیض و خودفریبی مجموعه‌ای از وقایع را رقم می‌زند که حاصلی جز ویرانگری ندارد. به یک معنا فصلی از تاریخ ایران از درون یک خانواده و در ماجراهایی که مستقیماً به کودتا ربط ندارد روایت می‌شود با این امید که زوال یک خانواده و شکل‌گیری خشونت و وضع ویژه عاطفی انسان‌ها در چنین بحران‌هایی را درک کنیم. علی آشوری پنج نکته درباره این رمان را مطرح کرده:
ادامهنیمکتهای خالی: روایتی از انسان و انقلاب
15 خرداد 1399در کارگاه نویسندگی خلاق نسیم خاکسار در هلند، داستان نیمکت‌های خالی درباره اعتراضات آبان ۹۸ که در بخش ادبی زمانه منتشر شده بود به بحث گذاشته شد. نسیم خاکسار در معرفی این داستان گفت:
ادامهجواد موسوی خوزستانی: از جدالِ ریشه‌ها با تیشه‌ها
30 فروردین 1399قصه با سرآغازی مجمل و روشنگر، روایت می‌شود: «پیش از من کسی درخت را انداخته بود و حالا کنده‌اش وسط باغچه، سر راه را گرفته بود. کنده قطور بود. معلوم بود کنده‌ی درختی‌ست که زمانی تناور و پر شاخ و برگ بوده است اما الان از آن هیبت، فقط همین کنده به جای مانده بود…»[۱] با خواندن همین سه جمله‌ی کوتاهِ خبری، ما مخاطبان از همان آغاز قصه متوجه می‌شویم که کسی یا نیرویی (حتا یک واقعه‌ی خاص تاریخی) با هدف نابودیِ درخت سرو، تنه‌اش را از ریشه و کُنده، جدا کرده است.
ادامهاز انقلاب تا فروپاشی اجتماعی در قاب ادبیات داستانی
11 بهمن 1398دانشگاه اوپسالای سوئد مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه به قلم نویسندگان ایرانی داخل و خارج از ایران را که بعد از انقلاب بهمن ۵۷ نوشته شده‌اند، در قالب یک آنتولوژی با عنوان «Tavlan» (تابلو) منتشر کرده است. این مجموعه به ویراستاری و همراه با مقدمه‌ای از فروغ حاشابیکی، دانشیار زبان‌های ایرانی دانشگاه اوپسالا منتشر شده است. تلاشی برای ارائه‌ی تصویری از ایرانِ پس از انقلاب در قاب ادبیات داستانی.
ادامهرمان هویت‌های ناممکن- احمد خلفانی
5 دی 1397آوارگی ذهنی و هویت
به نظر می‌رسد که وقتی ما گم شده باشیم و به عنوان مثال، در جایی ناآشنا چشم بگشاییم و حافظه‌مان را از دست داده و زمان و مکان را به یاد نیاوریم، یکی از راه‌های شروع مجدد این است که جمله معروف دکارت را در ذهنمان تداعی کنیم: “می‌اندیشم پس هستم”. همین یک جمله، یا جمله‌ای شبیه این، می‌تواند یاریمان کند که موقعیت‌مان را تا حدودی دریابیم و در وهله اول تشخیص دهیم که زنده‌ایم و وجودمان واقعی است. راوی رمان “سایه‌اش زمین را سیاه نخواهد کرد” نیز با گفتن جمله‌ای این چنینی به همین نتیجه می‌رسد. با این تفاوت که او نمی‌خواهد جهان را تفسیر کند و توضیح دهد و یا فلسفه ببافد، بلکه می‌خواهد خودش را دریابد. او بالاخره کیست؟
ادامهکوری در مفهوم یک تمنا
23 آذر 1397نویسنده: دکتر عباس شکری
«از دست رفته» مجموعه ۱۵ داستان کوتاه است درباره جنبه‌های مختلف زندگی امروز بشر. یکی از داستان‌های این مجموعه درباره «کوری» در مفهوم تمنا برای ندیدن چیزی است که دیدن آن از آستانه تحمل خارج است. جلوه‌ای از یک «فقدان» به عنوان تم مشترک همه داستان‌های «از دست رفته». شخصیت‌های داستان «از پشت پنجره، از پشت ماه» چندان پیچیده نیستند که نیاز به لحن و پرورش زبان در آنها باشد. اما نویسنده با به‌کارگیری سادگی زبان که یکی از دشوارترین نوع زبان‌ها است، موفق شده است ضمن رفتار بیرونی هر یک از شخصیتها، در مونولوگ‌های کوتاهی که در قصه آورده، درون هر یک از شخصیتها را هم مشخص کند. نگاهی به این داستان به عنوان نمونه‌ای از داستان‌های این کتاب:
ادامه«از دست رفته»: داستان‌هایی درباره فقدان
12 آبان 1397مجموعه‌ای از ۱۵ داستان نوشته حسین نوش‌آذر را نشر آفتاب منتشر کرده. نمود بحران‌های اجتماعی در درون انسان‌ها مانند نخی مجموعه داستان «از دست رفته» را به هم مرتبط می‌کند.
«یک زن بدبخت»ِ براتیگان چگونه رمانی است؟
28 اردیبهشت 1397مقدمه رمان «یک زن بدبخت» نوشته ریچارد براتیگان، به ترجمه حسین نوش‌آذر، انتشارات مروارید، تهران ۱۳۸۷
«یک زن بدبخت» آخرین کتابی است که نویسنده‌ی آمریکایی، ریچارد براتیگان دو سال پیش از آن که در مزرعه‌اش به دلخواه خود زندگی را ترک کند به پایان رساند، اما آن را منتشر نکرد تا شانزده سال پس از مرگ او که تنها دخترش و وارثش در نیویورک این کتاب را به ناشر سپرد و در سال ۲۰۰۰ میلادی به عنوان آخرین اثر براتیگان منتشر شد.
ادامه
درددلی برای یک دوست
21 اردیبهشت 1397در داستان‌های مجموعه داستان سر سفره خویشان که همچون درددلی برای یک دوست، زبانی ساده و لحنی محزون دارند، چیزی هست که نوشته نشده است؛ اندوه کهنسالانی که زندگی‌شان تنها یکسو دارد، رنج کیانی که غربت را تاب ندارند و درد خسته‌گانی که خود نمی‌دانند چرا خسته‌اند.
ادامه
علی رشوند: ظلم و جنایت در زندگی انسان‌ها
14 اردیبهشت 1397موضوع «سایه‌اش دیگر زمین را سیاه نخواهد کرد» عدالت و آزادی است. راوی این داستان که یوسف بنی‌عالمی نام دارد، در اثر حادثه‌ای نامعلوم بخشی از حافظه‌اش را از دست داده است. او در مسافرخانه‌ای در پاریس چشم باز می‌کند و رویدادهایی را به‌یاد می‌آورد که معلوم نیست ساخته و پرداخته‌ی ذهن اوست یا واقعاً اتفاق افتاده است.
یک شخصیت پیچیده و اقتدارگرا
8 اردیبهشت 1397جلسه‌ی نقد و بررسی رمان «سایه‌اش دیگر زمین را سیاه نخواهد کرد» نوشته‌ی حسین نوش‌آذر، عصر یکشنبه ۷ شهریور ۸۹ با حضور مشیت علایی، حسن محمودی و الاهه دهنوی در مرکز تحقیقات جامعه‌شناسی و ادبیات راهبرد پیمایش برگزار شد.
مشیت علایی نخستین سخنران این نشست بود. علایی در آغاز سخنانش گفت:
من معمولاً تا یک روز و حتی یک شب، قبل از نشست منتظر هماهنگی‌ها هستم و چون تا یک ساعت پیش از این نشست به من خبری ندادند، در نتیجه فقط به یادداشت‌هایی که هنگام خوانش کتاب برداشته‌ام، اکتفا می‌کنم. من خیلی شفاهاً کار نمی‌کنم و بیشتر ترجیح می‌دهم که [نظراتم] به شکل مکتوب باشد. من فرض را بر این گذاشته بودم که این جلسه برگزار نمی‌شود. این یادداشت‌ها هم در حدود همان یک ساعت وقتی که به من داده شده، از حاشیه‌هایی که کنار کتاب نوشته‌ام، پیاده شده است و اصلاً جنبه‌ی نقد یک‌دست و منسجم ندارد.
مادونایی با پالتوپوست: اثیری یا لکاته؟
30 فروردین 1397رمان «مادونایی با پالتو پوست» از آثار برجسته صباح‌الدین علی به ترجمه مهلا منصوری توسط نشر نگاه منتشر شد. داستانی درباره هزارتوهای تاریک شخصیت خودآزار یک مرد مسلمان در آستانه گذار از سنت‌ها به مدرنیته و یکی از آثار مهم ادبیات کلاسیک و مدرن ترکیه پیرامون شهرنشینی.
ادامه
فرصت از دست رفته گلی ترقی
29 فروردین 1397«فرصت دوباره» پنجمین مجموعه داستان گلی ترقی در سال جاری توسط انتشارات نیلوفر در تهران منتشر شده است.
بیم مبهم از زندگی، نفرت از جامعه‌ای که جایی برای شخصیتها ندارد، تکاپوی عبث عمر، دست تقدیر و تصادف و کناره‌‌گیری برتری‌جویانه برخی از شخصیت‌های داستان که مردم عادی را حقیر می‌دانند به داستان‌های گلی ترقی جهت می‌دهند. در «فرصت دوباره» با ۹ داستان اتفاق تازه‌ای نمی‌افتد: یک فرصت ار دست رفته برای تجدید نظر در یک بینش اجتماعی مبتنی بر تحقیر گروهی از انسان‌ها.
ادامه
نصرت رحمانی و طلب رهایی و نجات
29 فروردین 1397نصرت رحمانی در دورانی بالید که زندگی ولگردها و حاشیه‌نشین‌ها، جاکش‌ها و نشمه‌ها و نشانده‌هاشان برای روشنفکران جالب بود. نهضت ملی شکست خورده بود و آرمان‌ها و باورها از دست رفته بود. ادبیات ما هم خرابات‌نشین و خاکسترنشین شده بود. شعر نصرت رحمانی، شعر خاکسترنشینی آدم‌های عصیان‌زده است، اما، در همان حال شعر چرک‌آب و سلاح و آینه و خنجر و شلیک و شهادت و عاشق شدن‌های بی‌حاصل و سرخوردگیهای عشقی هم هست.
سهم ما از خشونت‌ها و جنایت‌ها
29 فروردین 1397«جهان زندگان»، اولین رمان محمد محمد علی، نویسنده نام‌آشنا اولین بار در سال ۲۰۱۲ در خارج از ایران و در آمریکا منتشر شد. اکنون قرار است انتشارات «کتابسرای تندیس» این رمان کوتاه (نوول) را در ایران منتشر کند.
بهرام صادقی و همه آن قمقمه‌های خالی
29 فروردین 1397۱۵ دی زادروز یکی از مهم‌ترین نویسندگان ایران و چه بسا بعد از صادق هدایت مهم‌ترین نویسنده ایران است: بهرام صادقی، نویسنده‌ای که سال‌ها پیش از درگذشتش، خودکشی ادبی کرد و فقط یک کتاب از او باقی مانده: «سنگر و قمقمه‌های خالی». داستان بلند «ملکوت» نخستین بار توسط کتاب زمان، از مهم‌ترین ناشران قبل از انقلاب در همین مجموعه «سنگر و قمقمه‌های خالی» منتشر شد، اما بعد از انقلاب به طور جداگانه‌ای به چاپ رسید. به این اعتبار می‌توان گفت بهرام صادقی فقط یک کتاب دارد و با این‌حال نویسنده مهمی‌ست. چرا؟
چرا محمود دولت‌آبادی، قاسم سلیمانی را ستایش می‌کند؟
29 فروردین 1397در ماهنامه مهرنامه شماره ۴۳ (مرداد ۱۳۹۴) محمد قوچانی (روزنامه‌نگار) و مهدی یزدانی‌خرم (روزنامه‌نگار و داستان‌نویس) با محمود دولت‌آبادی گفت‌و‌گویی انجام داده‌اند. محمود دولت‌آبادی در این گفت‌و‌گو گاهی تلویحاً و گاهی آشکارا نظامی‌گری و قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس به عنوان یکی از نمادهای نظامی‌گری در ایران را ستایش می‌کند با این امید که رمان «کلنل» او مورد عنایت سرداران قرار بگیرد.
«زنی با زنبیل» و امید به رستگاری
10 فروردین 1397۵۳ زن از لایه‌های محروم اجتماع در ۵۳ داستان کوتاه از فرخنده آقایی: «زنی با زنبیل» که پس از دو ماه، با حذف یک داستان از وزارت ارشاد اسلامی مجوز گرفت و اکنون توسط نشر نشانه منتشر شده است.
ادامه
تک‌خال هاشمی‌نژاد: مترقی یا واپسگرا؟
8 فروردین 1397قاسم هاشمی‌نژاد، نویسنده، روزنامه‌نگار و از منتقدان ادبی مهم ایران در سال‌های پیش از انقلاب بود. مهم‌ترین دستاورد او برای ادبیات معاصر ایران رمان «فیل در تاریکی» به عنوان یک تک‌خال ادبی‌ست. هاشمی‌نژاد در این رمان که در سال ۱۳۵۵ نوشته شده و نخستین بار در سال ۱۳۵۸ توسط انتشارات معتبر «کتاب زمان» منتشر شد، قالب رمان پلیسی را برای نشان دادن آشفتگی‌های اجتماعی به کار گرفت. در این اثر، شهر زمینه‌ساز رشد درنده‌خویی و فعالیت تبهکاران است. شهرستیزی یا داستان‌نویسی با الهام از سینمای نوآر؟ آیا به راستی می‌توان با تکیه بر «فیل در تاریکی» زمینه‌های انقلاب ایران را تشخیص داد؟ این رمان مترقی‌ست یا واپسگرا؟
جمشید برزگر (نویسنده و شاعر) پرویز جاهد (سینماگر و منتقد سینمایی) و حسین نوش‌آذر (نویسنده) در یک میزگرد سه نفره این پرسش‌ها را بررسی می‌کنند.
ادامه