داستانهای حسین نوشآذر از رنج بیپناهی سرشار اند. واژهی بیپناهی را اما هم از نخست میتوان در دو واژهی دیگر فروشکست: اندوه و خشم. لحن داستانهای حسین نوشآذر گاه لحنِ عابری اندوهگین است که با سینهای سنگین به زوال جهان مینگرد، گاه لحنِ مردی خشمگین که از تنفس در جنگلی تاریک به ستوه آمده است. در داستانهای حسین نوشآذر کسی به جستوجوی نقطهی روشنی نیست؛ که تنها امکان همین روایتِ غیابِ روشنایی است. داستانهای حسین نوشآذر خود سند جستوجوی درمان است برای دردی که درماناش نیست؛ سند تکرار رنجِ با خویش بودن، رنجِ در جهان بودن، رنجِ در زمان بودن. به داستانهایی از حسین نوش آذر بنگریم در جست وجوی سایههای رنج.
حاشیهنشینان ادبیات ایران و نویسندگان حاشیهنشین
1 اردیبهشت 1397در تهران تا شهریور سال ۱۳۵۹ نزدیک به ۱۰ هزار و ۴۵۰ خانوار در چهار هزار و ۵۰۰ آلونک زندگی میکردند. پیشینه حاشیهنشینی و زاغهنشینی در ایران بیش و کم به سال ۱۳۱۱ برمیگردد. از کودتای ۲۸ مرداد به این سو حاشیهنشینی، به ویژه در تهران رشد فزایندهای پیدا کرد و بعد از انقلاب هم با وقوع جنگ ایران و عراق و جنگ داخلی افغانستان و جاکن شدن عده زیادی از جنگزدگان و راندهشدگان، حاشیهنشینی باز هم رشد بیشتری پیدا کرد و در دوران «سازندگی» و با توجه به تغییر شرایط اقلیمی در ایران و رشد خشکسالی و کنده شدن کشاورزان از روی زمینهای برهوت به یک پدیده پایدار تبدیل شد. آمار دقیقی از حاشیهنشینان ایرانی دز دست نیست. گفته میشود که در تهران دستکم سه میلیون نفر حاشیهنشین و زاغهنشیناند. در مشهد ۸۰۰ هزار نفر در مناطق حاشیهای شهر زندگی میکنند. ساکنان بسیاری از استانهای مرزی ایران برای مثال سیستان و بلوچستان کلاً حاشیهنشیناند.
ادامه
انسان بیگانه و شورشیِ آلبر کامو
1 اردیبهشت 1397آلبر کامو فقط ۴۴ سال داشت که در تاریخ ۱۰ دسامبر ۱۹۵۷ نوبل ادبی را دریافت کرد. او در آکادمی نوبل در استکهلم، پیرامون تجربههای نسلی که به آن تعلق داشت و در فاصله دو جنگ جهانی بالیده بود و در آن زمان پیامدهای جنگ سرد را متحمل میشد سخنرانی کرد. کامو در این سخنان طرحی از التزام و تعهد نویسنده و هنرمند در پرتو این تجربههای خونین بهدست میدهد و با صدایی رسا که هنوز هم طنینی دلنشین دارد میگوید: «هدف هنر نه وضع قانون و نه قدرتطلبی است. وظیفه هنر، درک کردن است. هیچ اثر نبوغآمیزی بر کینه و تحقیر استوار نیست. هنرمند یک سرباز بشریت است و نه فرمانده. او قاضی نیست بلکه از قید قضاوت آزاد است. او نماینده دائمی نفوس زندگان است.»
ادامه
بازگشت ریچارد براتیگان به خانهاش
30 فروردین 1397ریچارد براتیگان در یکی از روزهای سپتامبر ۱۹۸۴ با شلیک گلولهای به شقیقهاش خودش را در مزرعهاش در مونتانا کشت. جنازه متورم و متلاشیشده او را در ۲۵ اکتبر یافتند. اکنون ۲۹ سال از این واقعه میگذرد و با این حال آثار براتیگان در بسیاری از کشورها و از جمله در ایران و ترکیه و ژاپن هنوز خوانندگان بسیاری دارد. در سالمرگ او نگاهی داریم به جهان آثار این نویسنده.
ادامه
ادبیاتزدایی از کتابهای درسی ادبیات در دوره متوسطه
29 فروردین 1397دورانی که در کلاسهای ادبیات فارسی اشعار غنایی، مناجاتنامهها، فرازهایی از کلیله و دمنه و غزل و قصیده میآموختیم سپری شده است. کتابهای ادبیات فارسی در دورههای اول و دوم متوسطه از بنیان تغییر کرده. محور این تغییرات هم در یک نظر چنین است: مصادره ادبیات فارسی به طور نامحسوس با ترفند همنشینی و همجواری دستچینشدههایی از آثار ادبیات کلاسیک ایران در کنار آثاری از شاعران و نویسندگان مورد وثوق، به قصد ادبیاتزدایی از ادبیات فارسی. درس سوم از کتاب فارسی پایه هفتم، فرازیست از سخنان آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی خطاب به نوجوانان.
ادامه